Kostka brukowa jest uniwersalnym materiałem, który można wykorzystać przy wielu pracach budowlanych. Jest jednak używana przede wszystkim do układania chodników. Podpowiadamy, jak go wykonać!
Efektownie wykonany chodnik może być jedną z ozdób posesji. Do tego ten element architektoniczny ma oczywiście wartość użytkową. Dzięki zastosowaniu estetycznej kostki brukowej chodnik będzie nie tylko ładny, ale i trwały. Jak wykonać taki element w pobliżu domu? Warto rozpocząć od zaplanowania ścieżki i wybrania odpowiedniej kostki. Potem jednak trzeba ją jeszcze poprawnie ułożyć – poniżej doradzamy, jak poradzić sobie z wszystkimi z powyższych etapów.
Jak planować chodnik przy domu?
Chodnik zazwyczaj prowadzi od furtki do drzwi wejściowych, łącząc ogród z domem. Może również otaczać dom i jego najbliższą okolicę tworząc tzw. opaskę brukową. Możliwości jest wiele. Dlatego, zanim rozpoczniemy przygotowywanie ścieżki, warto dać sobie czas na jej dokładne zaplanowanie.
W pierwszej kolejności trzeba wyznaczyć miejsca, przez które będzie prowadził dany chodnik. Co do zasady zaczynamy od najważniejszych szlaków komunikacyjnych, a kończymy na tych najmniej ważnych. Gdy już wszystko zostało rozrysowane i wymierzone, należy przejść do wyboru odpowiedniej kostki brukowej.
Kostka brukowa – dobry wybór
Do wykonania chodnika można użyć różnych materiałów poza kostką brukową. Mogą to być na przykład też betonowe płyty chodnikowe czy ogrodowe lub klinkier czy kruszywa. Analizując materiały łatwo zauważyć dużą przewagę nawierzchni betonowych nad innymi. Przede wszystkim jest to wytrzymały materiał i odporna na mróz czy ścieranie, a także duże obciążenia. Dużą zaletą kostki brukowej jest także łatwość montażu, w czasie którego nie stosuje się żadnych mokrych spoiw oraz powszechna dostępność. Odśnieżanie chodnika z kostki jest bardzo wygodne.
Kostka brukowa – wzory i grubość
Gdy przyjrzymy się projektom kostki brukowej, szybko zauważymy bogaty wybór wzorów, kształtów, faktury i kolorystyki tego rodzaju materiałów. Nie jest trudno dobrać kostkę do własnego gustu, a także do tego, czy miejscem jej ułożenia będzie ogród, czy też podjazd. Można tworzyć różne efektowne kompozycje, łącząc kilka kolekcji kamienia na jednej powierzchni.
Estetyka oczywiście bardzo ważna dla każdego właściciela posesji, ale nie zapominajmy o innych, praktycznych aspektach. Duże znaczenie ma także grubość. W przypadku powierzchni narażonych na większe obciążenia kostka musi być oczywiście solidniejsza. Najbezpieczniej jest użyć kostki grubej na przynajmniej 6 cm.
Jak układać chodnik z kostki brukowej?
Układanie chodnika należy rozpocząć od przygotowania odpowiednich materiałów i narzędzi. O tym, jaką kostkę brukową wybrać, już napisaliśmy. To jednak nie wszystko, ponieważ będzie potrzebny jeszcze materiał na podbudowę. Potrzebne będzie ok. 15-20 cm kruszywa łamanego lub mieszanki żwirowo-piaskowej o uziarnieniu od 0 do 31,5 mm. Musimy się również zaopatrzyć w piasek i cement który wykorzystamy przy krawężnikach i podsypce – nie może go więc zabraknąć.
Obok materiału potrzebne będą także odpowiednie narzędzia, bez których trudno wykonać poprawne układanie kostki brukowej. Jeśli układamy krótki chodnik, wystarczą tak naprawdę tradycyjne narzędzia: taczki, szpadel, grabie, miarka, poziomica, sznurek, paliki, a także ręczny ubijak. Przy dużej powierzchni chodników warto skorzystać z ciężkiego sprzętu, jak na przykład spycharko-ładowarka. Trzeba będzie również wypożyczyć zagęszczarkę wibracyjną.
Prace należy rozpocząć od wytyczenia powierzchni, na której będzie przebiegał nasz chodnik. Dzięki temu, że ustalimy wymiary nawierzchni i obliczymy długość to dowiemy się, ile krawężników lub obrzeży czy palisad będzie nam dokładnie potrzebne. Najpierw wbijamy pierwszy pręt tam, gdzie będzie się zaczynał lub kończył nasz chodnik (np. przy furtce). Do pierwszego pręta przywiązujemy sznurek i prowadzimy go albo do pierwszego załamania chodnika, albo do jego końca – tu wbijamy kolejny pręt. W ten sam sposób wyznaczamy drugą, równoległą linię dla chodnika.
W kolejnym etapie wykonania ścieżki trzeba zrealizować tzw. korytowanie. W miejscu przebiegu chodnika należy usunąć wierzchnią warstwę ziemi na głębokość około 20-25 cm. Przy gruncie gliniastym korytowanie musi być jeszcze głębsze. Następnie należy osadzić obrzegowanie, które zabezpieczą po obydwu stronach kostkę brukową. Obrzegowanie nawierzchni zazwyczaj wykonuje się wykorzystując obrzeża trawnikowe krawężniki. Jeśli chodnik będzie miał kształt łuku, krawężnik można zastąpić palisadą z betonu. Betonowe elementy brzegowe osadza się na głębokość ok. 10 cm w fundamencie z półsuchego betonu C16/20, który układany jest na zagęszczonej warstwie podbudowy z tłucznia lub podsypce piaskowej. Gdy nieco zwiąże, od zewnętrznej strony podsypuje się krawężnik ziemią, a od wewnętrznej – warstwą podbudowy.
Elementy obrzegowania trzeba odpowiednio ustawić i wypoziomować. Najlepiej użyć do tego poziomicy laserowej. Przy krańcowych krawężnikach umieszcza się pręty i prowadzi się sznurek, który wyznaczy poziom pozostałych elementów.
Do wykonania podłoża jak już było wspomniane używa się kruszywa. Może to być na przykład kruszywo o uziarnieniu ciągłym, dobrze sprawdza się także kruszywo betonowe, a nawet gruboziarnista pospółka. Po wysypaniu każdej warstwy konieczne jest ubicie podłoża zagęszczarką wibracyjną. Na podbudowie tworzy się warstwę podkładową, za pomocą której wyrównuje się podłoże dla kostki brukowej. W tym celu należy wymieszać piasek płukany z cementem i ułożyć warstwę o grubości około 4-5 cm, używając do tego grabi. W tym przypadku ułożoną nawierzchnię z kostki należy wstępnie zaspoinować suchym piaskiem i niezwłocznie wyrównać zagęszczarką przed całkowitym związaniem betonu. Zbyt długie zwlekanie z zagęszczeniem, a tym samym utwardzenie betonu pod ułożoną kostką, może być przyczyną braku możliwości wyrównania nawierzchni kostki i w praktyce doprowadzić do konieczności jej rozbiórki. Teraz właśnie jest czas na wyrównanie podkładu. Najlepiej to robić za pomocą długiej łaty, którą przeciąga się po ułożonych listwach lub rurkach wyznaczających projektowaną powierzchnię. W rezultacie powinno się otrzymać powierzchnię o około 1 cm wyższą niż docelowo planowana pod kostkę.
Teraz nadszedł czas na układanie kostki brukowej. Za jej pomocą tworzymy prostopadłe do krawężników rzędy, jeden po drugim, z lekkim przesunięciem. Przy tej czynności stajemy na już ułożonych rzędach. Najlepiej mieszać kostki z kilku różnych palet, ponieważ mogą występować różne odcienia materiału. Nie powinno się „wciskać” na siłę ostatniej kostki przy krawężniku – lepiej ją dociąć i zostawić niewielki luz.
Gdy kostka już zostanie ułożona, trzeba zagęścić pod nią podłoże. Używa się do tego wibratora płytowego. To spowoduje, że kostka równomiernie osiądzie o około 1 cm. Na koniec trzeba jeszcze rozsypać po powierzchni chodnika drobny piasek, granofugę lub fugę żywiczną (piaskowanie fug). Zadaniem fugowania jest wniknięcie w szczeliny między kostkami i dodatkowe ich unieruchomienie. W ten oto sposób otrzymaliśmy solidny i estetyczny chodnik.
Pielęgnacja kostki brukowej
Kostka brukowa nie wymaga wykonania skomplikowanych czynności, aby utrzymać ją w czystości i dobrym stanie. Niekiedy mogą pojawić się problematyczne plamy, na przykład z oleju silnikowego, tłuszczu z grilla, a nawet z resztek cementu czy farb. To nie koniec świata! Można sobie z tym dość szybko poradzić. Najczęściej wystarczy zdrapanie zabrudzenia i przemycie kostki myjką ciśnieniową. W przypadku tłustych plam, na które przecież nie chcielibyśmy nadepnąć na chodniku, warto użyć piasku. Powinien on skutecznie wchłonąć tłuszcz. Potem powierzchnię czyścimy z pomocą detergentu z wodą. Na rynku można również znaleźć specjalistyczne środki czyszczące do kostki (https://www.bruk-bet.pl/produkty/produkty-uzupelniajace).
Warto połączyć ogród z domem i inne części posesji solidnymi chodnikami. Dzięki kostce brukowej możemy ułożyć chodnik nie tylko wytrzymały, ale i bardzo estetyczny. Przy zastosowaniu się do powyższych zasad, z pewnością posłuży on wiele lat.