Obrzegowania oraz palisady to ważny, choć często traktowany z mniejszą uwagą, element każdej nawierzchni i przestrzeni ogrodowej. Poza walorami estetycznymi, spełniają przede wszystkim funkcje praktyczne i choćby dlatego, warto przyjrzeć się uważniej ich rodzajom oraz zastosowaniu. Podpowiadamy, na co zwrócić uwagę podczas montażu oraz jakie elementy wybrać, by najlepiej odpowiadały naszym potrzebom.
Palisady betonowe – Idealne do zadań specjalnych
Palisady i obrzegowania to stały element wykorzystywany, najczęściej wraz z kostką lub płytami betonowymi, zarówno w przydomowych ogrodach, jak i przestrzeniach publicznych. Mogą oddzielać strefy przeznaczone dla pieszych, stabilizować krawędzie nawierzchni wykonanej z kostki brukowej lub stanowić wykończenie schodów. Często wykorzystywane są również do łączenia różnych poziomów w ogrodzie, tworzą rabaty, odgradzają drzewa i krzewy oraz zabezpieczają przed osypywaniem się ziemi lub kory na zboczach i skarpach. I choć funkcje praktyczne palisad i obrzegowań wysuwają się na plan pierwszy, nie możemy zapominać o ich estetyce. Producenci kostki brukowej oferują wiele wariantów wykończenia oraz kolorystyki, aby łatwo można je dopasować do pozostałych elementów małej architektury, podjazdów, tarasu czy elewacji.
Grunt to podstawa… dalszych prac
Układanie nawierzchni z betonowych elementów to wieloetapowa praca, która powinna rozpocząć się od odpowiedniego przygotowania podłoża. – Etap ten, warto jednak poprzedzić badaniem geologicznym gruntu, gdyż od tego, z jaką glebą mamy do czynienia, zależy proces przygotowań i zakres prowadzonych prac. Sprawdźmy zatem czy podłoże nie kryje jakichś tajemnic, które w późniejszym czasie mogą okazać się problemem trudnym do pokonania. I tak może się zdarzyć, że pod powierzchnią znajduje się gruba, nieprzepuszczająca wody warstwa gliny lub mamy do czynienia z wysokim poziomem wód gruntowych – podpowiada Tomasz Ługowski, szef działu projektowego firmy Bruk-Bet.
Proste zasady montażu
Obrzeża wykorzystujemy przede wszystkim do oddzielenia od siebie stref o różnym charakterze i przeznaczeniu np. trawnika od rabaty lub ścieżki ogrodowej albo chodnika od ulicy. Ich montaż jest stosunkowo prosty – odbywa się na warstwie półsuchego betonu, w którym na głębokość 5-10 cm zatapiane są elementy obrzegowania. Warto jednak pamiętać o ważnej zasadzie – zanim wytyczymy linie obrzegowań, ułóżmy najpierw jeden rząd kostki lub betonowych płyt. To pozwoli nam prawidłowo oszacować szerokość nawierzchni i, w efekcie, uchroni nas przed niepotrzebnym i żmudnym docinaniem elementów.
Montaż palisad, które idealnie sprawdzą się w budowie murków oporowych, rozgraniczeń posesji, parkingów czy placów zabaw, wymaga już nieco większego wysiłku. Należy pamiętać o tym, aby podbudowa pod poszczególne elementy była płaska oraz równoległa do powierzchni utwardzanej. Najlepiej zastosować podbudowę ze żwiru lub innego kruszywa i dopiero na tak utwardzonym podłożu wykonywać fundament z betonu gęstoplastycznego. Grubość fundamentu uzależniamy od wysokości elementu oporowego oraz od funkcji, jaką ma on spełniać. – Zwykle przyjmuje się, że przy niewysokich minipalisadach powinna mieć ok. 10 cm z każdej ze stron. Jeśli jednak mamy do czynienia z wyższymi elementami, które dodatkowo narażone są na obciążenia z zewnątrz np. duży ruch pieszy lub silny napór położonego wyżej gruntu, warto poświęcić chwilę uwagi na przygotowanie odpowiedniej podbudowy, aby raz zamontowane elementy mogły służyć przez długi czas – radzi ekspert firmy Bruk-Bet. W takich przypadkach głębokość osadzenia w warstwie betonowej powinna wynosić ok. 1/3 wysokości montowanego elementu. Warto również zwiększyć grubość betonowej zaprawy bocznej do 15-20 cm, aby nie doszło do sytuacji, w której palisada podda się naciskowi i przestanie spełniać swoją funkcję. Dodatkowo, jeśli mamy do czynienia z mało przyjaznym, podmokłym gruntem, należy rozważyć wykonanie drenażu, który uchroni nas przed gromadzeniem się wody i jej niszczycielskim, w tym przypadku, działaniem.
Na szczególną uwagę zasługuje także montaż wysokich palisad – 60-120 cm. Ze względu na lekko stożkowy kształt, wynikający z technologii produkcji, palisady takie powinny być montowane pojedynczo. Ustawiając w pionie kolejne elementy pamiętajmy, aby zachować między nimi odpowiednie odległości – unikniemy w ten sposób sytuacji, w której palisady będą się pochylały w jednym kierunku.
Stosując kilka prostych zasad, możemy być pewni, że odpowiednio dobrane przez nas obrzegowania i palisady będą spełniały swoje zadanie i staną się estetycznym uzupełnieniem ogrodowej architektury.
